Opgehaalde Herinnering

De Koloniën van Weldadigheid in de noordwesthoek van Drenthe staan bekend als de bakermat van de verzorgingsstaat. Rond 1820 werden hier de eerste arme gezinnen uit Holland naartoe gestuurd om een nieuw, welvarender bestaan op te bouwen als landarbeider.
De toegewezen plek voor een kunstwerk betrof een belangrijke B-weg ter hoogte van een oude sloot, aan de rand van het dorp Wilhelminaoord.
De sloot bleek een lange geschiedenis te kennen. 400 Jaar geleden al werd de Westerbeeksloot gegraven en gold in de eeuwen daarna als belangrijke vaarroute, met name voor turfwinning. De weg zelf begon pas belangrijk te worden bij de stichting van de Koloniën.
Op oude kaarten ontdekte ik dat precies op deze plek een ophaalbrug heeft gestaan.
Zoals in veel dorpen en buurtschappen zal de brug ook hier niet alleen hebben gefunctioneerd als kruispunt van het verkeer over water en over land, maar ook als centrale plek van het sociale verkeer: dorpsbewoners kwamen elkaar daar tegen, wisselden de laatste roddels uit. Ouderen rustten er even uit, turend over het water en jongeren spraken er 's avonds af om samen te hangen.
Al rond 1900 werd de brug gesloopt. Een duiker onder de weg houdt de waterstroom in stand, maar de sloot is sindsdien geslonken tot onbetekenend.
Ik heb de brug teruggebracht in het huidige landschap, geplaatst over het fietspad, parallel aan de weg. Een kleine verhoging in het fietspad voelt als brugdek en het gras aan weerskanten als de oude Westerbeeksloot. Het sociale verkeer van weleer is vertegenwoordigd in citaten uit het rijke archief van de Maatschappij van Weldadigheid, gekerfd in de palen van de brug.